18 28 527 09

biuro@orawa.eu

Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background

Wystawa czasowa: Józef Wrona - Strażnik Czasu

WYSTAWA CZASOWA: JÓZEF WRONA - STRAŻNIK CZASU, 29.04.2018 - 1.06.2018, Biała Karczma z Podwilka, Muzeum - Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej

DSC00767, fot. R. CiokJózef Wrona – ur. 1943 r. w Tokarni. Wybitny rzeźbiarz ludowy. Od 1963 roku związany z kościołem tokarskim, w którym pełnił rolę kościelnego. Dzięki zachęcie i opiece wieloletniego proboszcza ks. Jana Macha (1923-1998) zajął się rzeźbieniem i snycerstwem. Twórca dzieł przede wszystkim sakralnych, wielokrotnie nagradzanych i wystawianych w kraju i za granicą. Głównym tematem jego prac są sceny biblijne, postacie świętych i błogosławionych. W 1982 r. rozpoczął budowę Kalwarii Tokarskiej na Urbaniej Górze. Autor rzeźby Chrystus na osiołku, zaliczanej do najwybitniejszych dzieł ludowej rzeźby współczesnej. Wieloletni fotograf i dokumentalista życia codziennego wsi. Jego wielką pasją oprócz rzeźby i fotografii jest zbieranie dokumentów i książek
historycznych.

Pasja fotografowania Józefa Wrony była znana w lokalnej społeczności, jednak ceniony był raczej za swoje osiągnięcia w zakresie rzeźby ludowej, gdzie się realizował artystycznie i święcił trumfy na licznych wystawach, przeglądach i konkursach w kraju i za granicą jako uznany twórca ludowy w Polsce, odznaczony licznymi nagrodami i medalami. 

Fotografowanie natomiast było jego skrytą namiętnością i pasją. Chociaż nie do końca. Józef Wrona brał udział w konkursach fotograficznych już pod koniec lat 70-tych XX wieku: (Krajobrazy Ojczyste, PTTK – Konkurs Polska Naszych Dni Kraków 1978, PTTK Myślenice 1980). Miał także indywidualną wystawę swoich fotografii w GOK w Tokarni w 1985 roku podczas Dni Seniora. Jego fotografie znalazły także uznanie wśród autorów licznych publikacji. Możemy je rozpoznać m.in. w „Kulturze Ludowej Górali Kliszczackich” w pracy zbiorowej pod red. Katarzyny Ceklarz i Justyny Masłowiec,
„Kliszczakach na starej fotografii” oraz „Z potrzeby ludzkich serc” M. Cieślika czy ostatnio w „Urywki życia x. Jan Mach architekt duszy” B. Dyrcza. 

Fotograf Józef Wrona, dokumentujący życie małopolskiej wsi drugiej połowy XX wieku jest autorem zbiorowego portretu rodzinnego. Można rzec za profesorem Rochem Sulimą wpisuje się w fotografię chłopską jako osobne ale jednorodne zjawisko, gdzie fotografia zastąpiła wspomnienia i pamiętniki chłopskie, ustne opowieści czy ręcznie pisane kroniki rodzinne. Przejęła zatem funkcje zbiorowej, wiejskiej pamięci. Widać to doskonale na zdjęciach Wrony. To właśnie portrety rodzinne inscenizowane przed domem. Całe serie ślubów, pogrzebów, chrzcin, zdjęć z pierwszej komunii. Ludzie pracujące na roli oraz całkiem
pokaźna liczba zdjęć dokumentującą ludową twórczość rzeźbiarską. Fotografie Józefa Wrony, naszego przewodnika po wiejskich krajobrazach czasów
minionych opowiadają z dużym zaangażowaniem o świecie używanych kiedyś narzędzi rolniczych, ludzi pracujących na roli, zwyczajów i obrzędów religijnych oraz zmysłowo odczuwalnej bliskości przyrody. Józef Wrona malując dawne światy ożywiał obraz wsi, nadając mu posmak raju utraconego, ale bez zbędnego sentymentalizmu. Można się zatem pokusić o stwierdzenie, że Józef Wrona w pełni zasługuje na miano kliszczackiego Strażnika Czasu.

Marian Cieślik, Bartłomiej Dyrcz