18 28 527 09

biuro@orawa.eu

Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background
Slide background

"Spotkanie poetyckie i literackie" w ramach projektu "Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski" - promocja płyty "Drzewie nuty orawskie"

Kategoria:

Poniżej publikujemy sprawozdanie pana Marcina Kowalczyka dotyczące "Spotkań poetyckich i literackich" w ramach projektu "Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski" i promocji płyty Drzewie nuty orawskie oraz niewielką galerię z wydarzenia.

 

logo FE Program Regionalny rgb 1

 
 

Logo Maopolska V RGB

UE EFRR rgb 1

Jako cyklicznie spotkanie poetycko – literackie, we wtorek 25 lutego 2020 r. w Muzeum Orawskim Parku Etnograficznym w Zubrzycy Górnej odbyła się promocja wydawnictwa fonograficznego zatytułowanego „Drzewie nuty orawskie”, które powstało, jako zadanie ujęte w projekcie "Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski" realizowanym w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego, Poddziałanie 6.1.3 Rozwój instytucji kultury oraz udostępnianie dziedzictwa kulturowego, typ projektu B (dokumentowanie, zachowanie i upowszechnianie dziedzictwa niematerialnego). Płyta ta to owoc współpracy naszego Muzeum z Instytutem Sztuki PAN w Warszawie, w którego zbiorach znajdują się archiwalne nagrania muzyki orawskiej dokonane podczas ogólnopolskiej Akcji Zbierania Folkloru Muzycznego w roku 1952. Pomysł tego albumu zrodził się już w roku 2014, kiedy w ramach programu ministerialnego „Kolberg 2014 – Promesa” M-OPE w Zubrzycy Górnej starało się o dofinansowanie. Wówczas, w ścisłej współpracy Marcina Kowalczyka – pracownika merytorycznego zubrzyckiego skansenu, Karoliny Kowalczyk – Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Lipnicy Wielkiej i Roberta Kowalczyka – ówczesnego Dyrektora Orawskiego Centrum Kultury w Jabłonce, powstał ciekawy projekt, którego celem miała być popularyzacja dawnej, tradycyjnej muzyki i pieśni orawskiej wśród instruktorów i ich młodych uczniów. Niestety projekt nie otrzymał dofinansowania – zabrakło wówczas kilku punktów. Od tego czasu myśl i pomysł nad realizacją tego wydawnictwa znajdował stałe miejsce w planowaniu działalności naszej instytucji, a regularny kontakt z Instytutem Sztuki PAN w Warszawie utrzymywany był za pośrednictwem Marcina Kowalczyka. Okazją do zrealizowania tego przedsięwzięcia stał się program "Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski” – Skarby Górali, w którym jako jedno z zadań umieściliśmy wydanie tej płyty. Dzięki temu wydawnictwu po 68 latach możemy usłyszeć głosy, śpiewy i muzykę tych ludzi, których już między nami nie ma, a którzy tę orawską muzykę wówczas tworzyli. Niezwykle cenne w tych nagraniach jest to, że wzbogacają one nasz repertuar muzyczny, bowiem gros pieśni występujących na tej płycie jest już nieznana. W trakcie promocyjnego spotkania głos zabrał dr Jacek Jackowski z Zakładu Muzykologii, Instytut Sztuki PAN w Warszawie, który wprowadzając nas w historyczne aspekty badań muzykologicznych na terenie całego Podtatrza, ukazał naukowy cel działań etnomuzykologicznych podkreślając niezwykłą wartość źródłowych, fonograficznych dokumentacji, do których bez wątpienia należą nagrania umieszczane na promowanej płycie. Następnie bardzo interesująco i ciekawie wypowiedziała się Pani dr Bożena Lewandowska z Instytutu Muzykologii UJ w Krakowie. Mówiła ona między innymi o swoich badaniach naukowych, które prowadziła na terenie Górnej Orawy w latach 70 XX w., o przenikaniu i wędrowaniu pieśni, które granic nie znają, o trudnościach określenia ich proweniencji. Na zakończenie nastąpiła prezentacja wydawnictwa „Drzewie nuty orawskie” oraz krótka charakterystyka zebranego fonograficznego materiału na tym krążku, której dokonał Marcin Kowalczyk pracownik Muzeum Orawskiego Parku Etnograficznego w Zubrzycy Górnej, koordynator zrealizowanego przez zubrzycki skansen zadania. Celem tegoż wydania jest wiec dostarczenie, a właściwie przypomnienie repertuaru melodycznego na Orawie oraz ukazanie warstwy stylistycznej, która powinna być pomocna w kształtowaniu sposobów interpretacyjnych we współczesnej orawskiej muzyce ludowej. Całe spotkanie okraszone było występami orawskich zespołów dziecięco – młodzieżowych, które tworzyły żywe ilustracje muzyczne do kwestii poruszonych przez szacownych prelegentów. Występowały trzy grupy wraz ze swoimi instruktorami, którzy prowadzili warsztaty w ramach już wymienianego wyżej projektu "Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski".

Natomiast pomysł dokumentacji współczesnej ludowej muzyki Górnej Orawy zrodził się latem 2018 r. w Kościelisku podczas roboczego spotkania z dr Jackiem Jackowskim przy klasyfikacji i wyborze materiału na płytę. Wtedy to przy słuchaniu archiwalnych nagrań (słuchali: Jacek Jackowski, Marcin Kowalczyk, Paweł Czaja i Robert Kowalczyk) z inicjatywą współczesnych badań wystąpił dr Jacek Jackowski. Ostatnie poczynione nagrania, w ramach działalności Zakładu Muzykologii Instytutu Sztuki PAN z Warszawy (w kooperacji z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Lipnicy Wielkiej, Panem Antonim Karlakiem – Wójtem Gminy Jabłonka, Orawskim Centrum Kultury w Jabłonce i Muzeum – Orawskim Parkiem Etnograficznym w Zubrzycy Górnej) , w Lipnicy Wielkiej – Dom Ludowy (w styczniu 2020 r.), w Zubrzycy Górnej - Skansen i w Jabłonce - OCK (w lutym 2020 r.) są więc pokłosiem płyty „Drzewie nuty orawskie” ale nie związane są one z samym wydawnictwem i zajęciami muzycznymi dla dzieci i młodzieży zorganizowanymi w ramach projektu "Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski".

Na koniec warto wspomnieć w kilku słowach, jaki był zakres naszych zadań projektowych i w jakim projekcie bierzemy, jako partner, udział.

Projekt pn. „Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski” którego liderem jest Stowarzyszenie Klub Sportowy „Bór”, a Muzeum – Orawski Park Etnograficzny jest jednym z partnerów, uzyskał w 2017 r. dofinansowanie w wysokości 1.867.578,77 PLN z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego, w ramach Poddziałania 6.1.3 Rozwój instytucji kultury oraz udostępnianie dziedzictwa kulturowego, typ projektu B (dokumentowanie, zachowanie i upowszechnianie dziedzictwa niematerialnego).

Muzeum w ramach projektu (w który zaangażowani są m.in.: naukowcy – specjaliści etnolodzy i antropolodzy z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, domy kultury z Łącka, Zawoi i Piwnicznej, Tokarni), Fundacja „Mapa Pasji”, w roku 2019 r. dzięki współpracy z Instytutem Sztuki PAN w Warszawie i instruktorami tradycyjnej muzyki orawskiej zrealizowało: wydanie płyty z dawną muzyką orawską, a także warsztaty muzyczne dla dzieci i młodzieży. Budżet zadania Muzeum opiewał na kwotę 44.364,23 zł, z czego dofinansowanie wyniosło 31.964,23 zł, a wkład własny 12.400 zł.

Za opracowanie i wydanie płyty ze strony IS PAN odpowiedzialny był ww. dr Jacek Jackowski, a recenzentem tej płyty jest Pan dr Bożena Lewandowska i prof. dr hab. Zbigniew Jerzy Przerembski

Warsztaty muzyczne dla dzieci i młodzieży prowadzili:

  • Pani Karolina Kowalczyk we współpracy z Panem Józefem Kulawiakiem (na terenie M-OPE),
  • Pan Paweł Czaja (dzięki uprzejmości Pana Antoniego Karlaka – Wójta Gminy Jabłonka i Pani Karoliny Stramy – Dyrektor OCK w Jabłonce) na terenie OCK,
  • Pan Robert Kowalczyk (dzięki wsparciu Pani Karoliny Kowalczyk – Dyrektor Gminnego Centrum Kultury w Lipnicy Wielkiej – na terenie tej instytucji).

Gośćmi wtorkowych Spotkań poetyckich i literackich, oprócz ww. osób, byli:

- Pani Emilia Rutkowska – wieloletnia dyrektor M-OPE i v-ce prezes Orawskiego Oddziału Związku Podhalan w Jabłonce,

- Pani Barbara Zgama – dyrektor Szkoły Podstawowej im. św. Jadwigi Królowej w Podwilku, znawczyni gwary orawskiej,

- Pan Jan Świdroń – Prezes Podhalańskiego Związku Pszczelarzy, pszczelarz z dziada pradziada, znany regionalista, poeta, pisarz, aktor teatru im. dra im. Emila Kowalczyka i znakomity konferansjer,

- Pani Renata Martyniak – członek Zarządu Stowarzyszenia Rozwoju Orawy, zaangażowana, wespół z Panią Katarzyną Pacholską w koordynację i realizację zadań edukacyjnych dla dzieci i młodzieży na Orawie w projekcie "Odkrywanie skarbów dziedzictwa południowej Małopolski". Są one również Animatorkami Lokalnymi ds. Dziedzictwa Górali Orawskich.

- Państwo Renata i Ryszard Klamerusowie ze Spytkowic,

- Pani Anna Olesińska – instruktor zespołu Małolipnicanie z Lipnicy Małej, koordynatorka i organizatorka nagrań zespołów orawskich przez IS PAN na terenie OCK i M-OPE w lutym 2020 r.,

- Pani Agnieszka Kiersztyn – wieloletnia dyrektor Szkoły Podstawowej nr 3 w Zubrzycy górnej, poetka.